Taalachterstanden en NT2
NT2-leerlingen zijn leerlingen met Nederlands als tweede taal. We kunnen deze leerlingen in vier categorieën verdelen:
- asielmigranten, afkomstig uit Syrië en Eritrea
- arbeidsmigranten uit Midden- en Oost Europa
- kenniswerkers, hoogopgeleide arbeidsmigranten uit alle windstreken
- kinderen uit een oorlogsgebied
Alle scholen hebben te maken met instroom van leerlingen met een niet-Nederlandse achtergrond die zich hier tijdelijk of permanent willen vestigen. Dit is een zeer diverse groep met vluchtelingen, asielzoekers en kinderen van dikwijls Oost-Europese arbeidsmigranten. Taal vormt de sleutel om de kansen van deze kinderen in het onderwijs te vergroten en hun integratie te bevorderen. Het is daarom van belang dat zij onderwijs op een passend niveau kunnen volgen, al dan niet in een fulltime nieuwkomersgroep.
Om kinderen hierbij goed te kunnen begeleiden is het nodig te weten wat meertaligheid betekent. Naast hun moedertaal leren de kinderen met het Nederlands immers een heel nieuwe taal. Hierbij spelen niet alleen cognitieve maar ook sociale en culturele aspecten een rol. Poolse kinderen zijn bijvoorbeeld al vroeg zelfstandig maar wel gevoelig voor autoriteit. De inhoud en de organisatie van het onderwijs hebben dan ook veel invloed op de leerprestaties van meertalige en niet-Nederlands sprekende leerlingen. De tweede taalverwerving is een wezenlijk onderdeel van hun leerproces. Het vormt de sleutel voor communicatie, redzaamheid en sociale integratie.
Uitgangspunten NT2-onderwijs
- Een planmatige aanpak
- Kennis van leerstoflijnen
- Maatwerk en individuele ondersteuning
- Kwalitatief goed onderwijs
- Snel inspelen op behoeften
Voor goed taalonderwijs is een planmatige aanpak nodig van de inhoud en de organisatie, gericht op de onderwijs-ondersteuningsbehoefte van de niet-Nederlands sprekende leerling. Daarbij gaat het ook om de behoeften van de leerkrachten, zoals kennis van meertaligheid, inzicht in de vorm van de begeleiding en het contact met de ouders.
Bij de intake van NT2-leerlingen is het van belang om voldoende informatie te verzamelen om het kind het juiste ondersteuningsaanbod aan te kunnen bieden. Hiervoor is kennis nodig van de speciale leerstoflijnen voor NT2-leerlingen. Deze leerlijnen zijn ontwikkeld om de taalachterstand van NT2-leerlingen in de loop van hun schoolloopbaan in te halen of te verkleinen.
De meeste NT2-leerlingen hebben veel meegemaakt en ervaren daarvan dagelijks nog de gevolgen. Dit vertaalt zich bij sommige leerlingen in duidelijke ondersteuningsbehoeften voor gedrag en emotioneel welbevinden. Bij asielmigranten hebben de vele onvrijwillige verhuizingen veel invloed op het welbevinden. Ze gaan van de centrale opvanglocatie naar een proces opvanglocatie, vandaar naar een asielzoekerscentrum en tenslotte naar een reguliere woning ergens in het land. Deze verhuizingen veroorzaken stress door hechtingsproblemen, spanningen in het gezin en het ontbreken van een veilige en stabiele context. In veel gevallen zijn kinderen langere tijd niet in staat om onderwijs te volgen.
Stichting Prodas vindt het belangrijk dat alle leerlingen een aanbod krijgen dat past bij hun individuele kwaliteiten, behoefte en mogelijkheden. Het huidige beleid 2023 is vastgesteld op basis van de inrichting van drie passende onderwijsarrangementen voor NT2- taalonderwijs:
- NT2 kleutergroep
- Nieuwkomersklas- fulltime taalonderwijs voor 1ste jaars nieuwkomers
- Vliegende brigade- ondersteuning van kinderen en leerkrachten op de reguliere school voor 2 t/m 5 de jaars nieuwkomers